Για τον υπολογισμό της νόμιμης μοίρας μεριδούχου απαιτείται η ανεύρεση της πραγματικής και της πλασματικής ομάδας κληρονομιάς. Για τον υπολογισμό της πλασματικής ομάδας κληρονομιάς, λαμβάνεται ως βάση η κατάσταση και η αξία της κληρονομιάς κατά το χρόνο του θανάτου του κληρονομουμένου, δηλαδή όλα τα δεκτικά κληρονομικής διαδοχής περιουσιακά στοιχεία που υπάρχουν κατά το χρόνο αυτό στην κληρονομιά (πραγματική κληρονομική ομάδα), στα οποία προστίθενται και θεωρούνται ότι υπάρχουν στην κληρονομία (πλασματική κληρονομική ομάδα), με την αξία που έχουν κατά το χρόνο της παροχής, οτιδήποτε ο κληρονομούμενος παραχώρησε, όσο ζούσε, χωρίς αντάλλαγμα, σε μεριδούχο, είτε με δωρεά είτε με άλλο τρόπο, και επίσης οποιαδήποτε δωρεά που ο κληρονομούμενος έκανε στα τελευταία δέκα χρόνια πριν από το θάνατο του, εκτός αν την επέβαλαν λόγοι ευπρεπείας ή ηθικό καθήκον (ΟλΑΠ 1404/1984).
Ωστόσο, επειδή πολλές φορές η αξία της γενομένης εν ζωή παροχής προς κάποιον μεριδούχο δεν ανταποκρίνεται στην αξία που αυτή έχει κατά τον χρόνο θανάτου του κληρονομουμένου, λόγω ουσιώδους υποτίμησης του νομίσματος, που έχει λάβει χώρα στο μεταξύ, τα δικαστήρια προβαίνουν συχνά, με βάση την αρχή της καλής πίστης και των συναλλακτικών ηθών (288 ΑΚ), σε αναγωγή της αξίας της παροχής στο ισάξιο αυτής κατά τον χρόνο θανάτου, με βάση την μεταβολή της αξίας της χρυσής λίρας Αγγλίας και του δείκτη τιμών καταναλωτή.
Για την αναγωγή αυτή τα δικαστήριά μας ακολουθούν τα εξής βήματα (παράδειγμα από τη νομολογία του Αρείου Πάγου) :
Ας υποτεθεί ότι ο θάνατος του κληρονομουμένου έλαβε χώρα το έτος 1985 και η παροχή προς τον μεριδούχο (τέκνο του κληρονομουμένου) είχε γίνει κατά το έτος 1969 με αξία (τότε) 120.000 δραχμών. Για να βρούμε την αξία των 120.000 δραχμών κατά τον χρόνο θανάτου,
Α) αναζητούμε την τιμή της χρυσής λίρας Αγγλίας κατά τον χρόνο της παροχής (1969), η οποία ανερχόταν σε 335 δραχμές, και κατά τον χρόνο θανάτου του κληρονομουμένου (1985), η οποία ανερχόταν σε 9.900 δρχ.
Β) διαιρούμε την αξία της παροχής (κατά το έτος 1969) προς την αξία της χρυσής λίρας Αγγλίας (κατά το έτος 1969) και βρίσκουμε ότι η αξία της παροχής, που έλαβε ο μεριδούχος, αντιστοιχούσε, κατά το χρόνο που έγινε (1969), σε 358,208 χρυσές λίρες (120.000 δρχ : 335 δρχ/λίρα = 358,208 λίρες),
Γ) αναζητούμε τον δείκτη τιμών καταναλωτή (ΔΤΚ), ο οποίος (με βάση το έτος 1999 ίσον 100) ανερχόταν το έτος 1969 σε 1,906 και το έτος 1985 σε 19,081,
Δ) αναζητούμε την αγοραστική δύναμη της χρυσής λίρας Αγγλίας κατά το έτος της παροχής (1969), διαιρώντας την τιμή της λίρας σε δραχμές προς τον ΔΤΚ του ίδιου έτους, και προκύπτει ότι η αγοραστική της δύναμη κατά το έτος 1969 ισούταν με 175,76 μονάδες (335 δρχ : 1,906 = 175,76 μονάδες),
Ε) αναζητούμε με τον ίδιο τρόπο την αγοραστική δύναμη της χρυσής λίρας Αγγλίας κατά το έτος θανάτου (1985), διαιρώντας την τιμή της λίρας σε δραχμές προς τον ΔΤΚ του ίδιου έτους, και προκύπτει ότι η αγοραστική της δύναμη κατά το έτος 1985 ισούταν με 518,84 μονάδες (9.900 δρχ : 19,081 = 518,84),
ΣΤ) αναζητούμε την μεταβολή της αγοραστικής δύναμης της χρυσής λίρας Αγγλίας μεταξύ των ετών παροχής (1969) και θανάτου (1985), διαιρώντας τις δύο ως άνω τιμές (υπό Δ και Ε), και βρίσκουμε ότι ισούται με το συντελεστή 0,338 (175,76 : 518,84 = 0,338) (προκύπτει δηλαδή ότι κάθε λίρα του 1969 είχε αγοραστική δύναμη μικρότερη και δη ίση προς 0,338 της αγοραστικής δύναμης της λίρας του έτους 1985),
Ζ) βάσει της σχέσης αυτής οι 358,208 χρυσές λίρες του χρόνου της παροχής (1969) αντιστοιχούν σε 121,07 λίρες του χρόνου του θανάτου (1985) του κληρονομουμένου (358,208 X 0,338=121,07 λίρες) και, τέλος,
Η) μετατρέπουμε το ποσό των λιρών αυτών (υπό Ζ) σε δραχμές, βάσει της τιμής της χρυσής λίρας Αγγλίας κατά το χρόνο του θανάτου (1985), και βρίσκουμε ότι αντιστοιχεί σε 1.198.593 δραχμές (121,07 λίρες X 9.900 δρχ/λίρα = 1.198.593).
[Σημείωση : για την περαιτέρω αναγωγή των ως άνω αξιών (χρόνου παροχής και χρόνου θανάτου) σε ευρώ, αρκεί η μετατροπή τους με βάση την σταθερή ισοτιμία ευρώ-δραχμής (1 ευρώ = 340,75 δραχμές)].